Πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία

Τι είναι η πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία;

Η πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή είναι ένας τύπος χειρουργείου του αυχένα που περιλαμβάνει την από εμπρός απομάκρυνση χαλασμένου δίσκου για την αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού και των νευρικών ριζών και την ανακούφιση των αντίστοιχων συμπτωμάτων (πόνος, αδυναμία, μουδιάσματα). Η δισκεκτομή είναι ένα είδος χειρουργικής αποσυμπίεσης. Για αυτό το λόγο αυτή η επέμβαση ονομάζεται επίσης πρόσθια αυχενική αποσυμπίεση.

Η επέμβαση αυτή έχει δύο στάδια:

• πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή, κατά την οποία διενεργείται πρόσβαση στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης από εμπρός και ακολουθεί η απομάκρυνση του δίσκου και η αποσυμπίεση του νευρικού ιστού
• οστική συνένωση (fusion), κατά την οποία τοποθετείται στον ίδιο χρόνο οστικό μόσχευμα και/ή κλωβός στη θέση του δίσκου που απομακρύνθηκε, με σκοπό τη σταθεροποίηση της περιοχής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου κριθεί αυτό εφικτό και απαραίτητο μπορεί να τοποθετηθεί πλάκα με βίδες για καλύτερη σταθεροποίηση.
  
  Αυχενική δισκεκτομή και σπονδυλοδεσία με κλωβούς και πλάκα

Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί τεχνητός δίσκος αντί του μοσχεύματος. Με τον τεχνητό δίσκο είναι δυνατόν να διατηρηθεί η κινητικότητα του συγκεκριμένου διαστήματος της σπονδυλικής στήλης (δισκοπλαστική)

Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται η πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία;

Η επέμβαση αυτή διενεργείται κυρίως για:

• την αντιμετώπιση συμπτωματικής αυχενικής δισκοκήλης (πρόπτωσης μεσοσπονδύλιου δίσκου)
• την αντιμετώπιση της αυχενικής εκφυλιστικής δισκοπάθειας με ή χωρίς αυχενική μυελοπάθεια
• για την απομάκρυνση οστεόφυτων από αρθρίτιδα
• για την ανακούφιση συμπτωμάτων από στένωση του σπονδυλικού σωλήνα

Μπορεί να διενεργηθεί σε ένα ή περισσότερα επίπεδα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Αυχενική δισκοπάθεια σε πολλαπλά επίπεδα με αυχενική μυελοπάθεια 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της πρόσθιας αυχενικής μικροδισκεκτομής και σπονδυλοδεσίας;

Η πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή γίνεται με πρόσθια προσπέλαση από το πρόσθιο μέρος του αυχένα/λαιμού σε αντίθεση με τις οπίσθιες προσπελάσεις που συναντάμε συχνότερα στην θωρακική και οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Αυτή η προσπέλαση έχει σημαντικά πλεονεκτήματα:

• Άμεση πρόσβαση στο δίσκο. Αυτός αποτελεί στις περισσότερες περιπτώσεις την αιτία των συμπτωμάτων. Δεν παρεμβάλεται νευρικός ιστός με αποτέλεσμα σημαντικά μικρότερη πιθανότητα τραυματισμού του.
• Λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο. Μετά την τομή του δέρματος ακολουθούνται φυσικές ανατομικές οδοί χωρίς διατομή μεγάλων μυϊκών ομάδων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται ο πόνος μετά την επέμβαση.

Ποιες είναι οι ενδείξεις της πρόσθιας αυχενικής μικροδισκεκτομής και σπονδυλοδεσίας;

Η πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία συστήνεται σε περίπτωση που η συντηρητική αγωγή δε επιφέρει βελτίωση των συμπτωμάτων που οφείλονται σε προβλήματα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. 

Τα παρακάτω αποτελούν τυπικές ενδείξεις:

• Ο πόνος στον αυχένα ή/και στο άνω άκρο είναι τόσο έντονος παρά τη συντηρητική αγωγή, ώστε ο ασθενής να μη μπορεί να κοιμηθεί, να δουλέψει και να μη μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές δραστηριότητες.
• Προοδευτική επιδείνωση της νευρολογικής σημειολογίας (παράλυση, μουδιάσματα).
• Διαταραχή της κινητικότητας και αισθητικότητας των κάτω άκρων με δυσκολία στη βάσιση (αυχενική μυελοπάθεια).
• Αναποτελεσματικότητα της συντηρητικής αγωγής.

Ποια είναι τα χειρουργικά βήματα της πρόσθιας αυχενικής μικροδισκεκτομής και σπονδυλοδεσίας;

Σε γενικές γραμμές ακολουθούνται τα εξής χειρουργικά βήματα:

1. Πρόσθια χειρουργική προσπέλαση

• Μετά από ακτινολογική εντόπιση γίνεται τομή του δέρματος 4-5 εκατοστών συνήθως στη δεξιά μεριά, οριζόντια κατά μήκος των φυσικών πτυχώσεων του δέρματος για καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα. Σε περίπτωση πολλαπλών επιπέδων μπορεί να χρειαστεί μια πιο κάθετη τομή.
  
  Καθορισμός της τομής ματά από ακτινολογικό εντοπισμό των επιπέδων
• Γίνεται διαχωρισμός του λεπτού μυός κάτω από το δέρμα (πλάτυσμα) και ακολουθείται η οδός ανάμεσα στο στερνοκλειδομαστοειδή μυ και στους έσω μύες του λαιμού.
• Συνεχίζεται η παρασκευή ανάμεσα στην τραχεία/οισοφάγο εσωτερικά και αγγειονευρώδες δεμάτιο εξωτερικά.
• Παρασκευάζεται και διαχωρίζεται η προσπονδυλική περιτονία, μια λεπτή μεμβράνη που καλύπτει το δίσκο.

2. Δισκεκτομή

• Γίνεται ακτινολογική επιβεβαίωση του σωστού επιπέδου.
• Μετά την τοποθέτηση ειδικών διαστολέων αφαιρείται ο δίσκος. Αρχικά ο ινώδης δακτύλιος και κατόπιν ο πηκτωματώδης πυρήνας.
  
  Αφαίρεση του δίσκου (ινώδους δακτυλίου και πηλτωματώδους πυρήνα)
• Ακολουθεί η απομάκρυνση των τελικών πλακών για να φανεί η σκληρή φλοιώδης ουσία του οστού, που θα βοηθήσει αργότερα στην προαγωγή της οστικής συνένωσης (fusion).

3. Αποσυμπίεση του σπονδυλικού σωλήνα και των τρημάτων

• Γίνεται απομάκρυνση οστεόφυτων και παρασκευή του οπίσθιου επιμήκους συνδέσμου, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ δίσκου και σπονδυλικού σωλήνα,
• Πολύ συχνά γίνεται προσεκτική αφαίρεση αυτού του συνδέσμου για να αποκαλυφθούν τυχόν τμήματα δισκοκήλης που εισχώρησαν στο σπονδυλικό κανάλι.
  
  Αυχενική δισκεκτομή, διάνοιξη οπίσθιου επιμήκους συνδέσμου
• Ακολουθεί εξαίρεση των αγκιστρωτών αποφύσεων (τμήματα του κάτω σπονδύλου που περιβάλουν το δίσκο). Εκεί είναι που δημιουργούνται συχνά τα οστεόφυτα που προκαλούν τη στένωση του σπονδυλικού σωλήνα και των νευρικών τρημάτων.
  Αποσυμπιεσμένα τρήματα μετά την απομάκρυνση των οστεοφύτων
• Η όλη διαδικασία διενεργείται με τη βοήθεια χειρουργικού μικροσκοπίου.

4. Οστική συνένωση (fusion)

• Αφού ολοκληρωθεί η αποσυμπίεση ακολουθεί η τοποθέτηση ειδικού κλωβού με οστικό μόσχευμα μεταξύ των σπονδύλων στη θέση του δίσκου που απομακρύνθηκε. Αυτό εμποδίζει να “καθίσει¨ το διάστημα διατηρώντας το ύψος των νευρικών τρημάτων και εμποδίζοντας τη δημιουργία κυφωτικής παραμόρφωσης. Προάγει την ένωση των σπονδύλων και την επίτευξη της οστικής συνένωσης (fusion).

  
  Τοποθέτηση αυχενικού κλωβού με οστικό μόσχευμα
• Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η τοποθέτηση πλάκας με βίδες για πρόσθετη σταθεροποίηση.
• Με την προαγωγή της οστικής συνένωσης (fusion) έχουμε την ανάπτυξη οστού εκεί όπου πριν υπήρχε δίσκος και την ουσιαστική ένωση των δύο σπονδύλων σε ένα σώμα.

Ποια είναι η μετεγχειρητική πορεία μετά από πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία;

Οι ασθενείς παίρνουν συνήθως την ίδια μέρα εξιτήριο ή μετά από μια διανυκτέρευση στην κλινική.

Οι περισσότεροι αναρρώνουν πλήρως σε 4 έως 6 εβδομάδες. Μπορούν να επανέλθουν στις δραστηριότητες της καθημερινότητας σε λίγες μέρες έως εβδομάδες. Για την πλήρη οστική συνένωση του διαστήματος μπορεί να χρειαστούν 12 έως 18 μήνες.

Ποιες επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν στην πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία;

Στην πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές όπως και σε κάθε επέμβαση. Το ποσοστό τους εξαρτάται από το συνδυασμό των ακόλουθων παραγόντων:

1. Η εμπειρία του χειρουργού στη συγκεκριμένη επέμβαση
2. Εξατομικευμένοι παράγοντες κινδύνου των ασθενών όπως είναι η κατάσταση του δίσκου, η γενική φυσική κατάσταση του ασθενούς (κατάσταση οστών, διαβήτης κλπ), εάν ο ασθενής είναι καπνιστής κλπ.

Οι κίνδυνοι και οι επιπλοκές που μπορούν να εμφανιστούν περιλαμβάνουν:

• Ανεπαρκή ανακούφιση από τα συμπτώματα
• Αποτυχία της οστικής συνένωσης (non fusion) ή ψευδάρθρωση
• Προσωρινή ή μόνιμη διαταραχή κατάποσης (δυσφαγία)
• Φωνητική διαταραχή από τραυματισμό του λαρυγγικού νεύρου, το οποίο νευρώνει τις φωνητικές χορδές
• Τραυματισμός μήνιγγας με ή χωρίς εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ)
• Τραυματισμός του νωτιαίου μυελού (περίπου 1 περίπτωση ανά 10000)
• Αιμορραγία, τραυματισμός μεγάλου αγγείου
• Μόλυνση
• Τραυματισμός τραχείας/οισοφάγου 
• Αιμάτωμα με πίεση της αναπνευστικής οδού

Οι περισσότερες από αυτές τις επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες. Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η διαταραχή της κατάποσης, γνωστή και ως δυσφαγία. Ο οισοφάγος βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τη σπονδυλική στήλη και πρέπει να κινητοποιηθεί κατά τη διάρκεια της επέμβασης, οπότε μπορούν να προκληθούν δυσκολίες στην κατάποση. Το σύμπτωμα αυτό υποχωρεί συνήθως μετά από μερικές ημέρες, μπορεί όμως να επιμένει για εβδομάδες ή μήνες. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις παρατηρείται μόνιμη δυσφαγία.

Τι είναι το σύνδρομο/ασθένεια του γειτονικού διαστήματος μετά από πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία;

Μετά από πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία υπάρχει η πιθανότητα να παρουσιαστούν συμπτώματα από τα διπλανά διαστήματα (Adjacent Segment Disease, ασθένεια του γειτονικούν διαστήματος). Έχει υπολογιστεί ότι περίπου 25% των ασθενών θα έχουν συμπτώματα από την εκφύλιση διπλανών διαστημάτων μέσα στη δεκαετία μετά την επέμβαση. Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο εάν η οστική συνένωση με την απώλεια της κίνησης οδηγεί στη γρηγορότερη εκφύλιση των διπλανών δίσκων ή αν οι ίδιοι λόγοι που οδήγησαν στην αρχική επέμβαση ήταν η αιτία της εκφύλισης και στους διπλανούς δίσκους. Είναι απαραίτητη η συνέχιση της έρευνας σε αυτό το πεδίο για την πλήρη κατανόηση όλων των παραγόντων κινδύνου.

Υπάρχει κίνδυνος υποτροπής μετά από πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή και σπονδυλοδεσία;

Σε αντιδιαστολή με την οσφυϊκή μικροδισκεκτομή για την αντιμετώπιση της οσφυϊκής δισκοκήλης, στην πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή υπάρχει εξαιρετικά μικρή πιθανότητα υποτροπής της δισκοκήλης, διότι αφαιρείται ολόκληρος ο δίσκος. Εάν εμφανιστούν συμπτώματα από το χειρουργημένο επίπεδο, αυτά συνήθως οφείλονται στην αποτυχία συνένωσης των σπονδύλων γνωστή ως ψευδάρθρωση. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρειαστεί νέα επέμβαση είτε πάλι από εμπρός είτε από το πίσω μέρος του αυχένα.