Ο πόνος στο χέρι μπορεί να είναι σταθερός ή να εμφανίζεται με διαλείμματα, σποραδικά ή περιοδικά. Μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή προοδευτικά. Μπορεί να απλώνεται σε όλο το άνω άκρο ή μόνο σε μια περιοχή του όπως ο ώμος, ο αγκώνας ή ο καρπός. Μπορεί να έχει ποικίλη ένταση και να πάρει διάφορους χαρακτήρες όπως οξύς, διαξιφιστικός, αίσθημα καύσου, θερμός, σαν σκίσιμο, συντριπτικός (σαν βάρος). Μπορεί να είναι εντοπισμένος (σε ένα μόνο σημείο) ή να αντανακλά (να μεταδίδεται σε άλλα μέρη του χεριού). Ο πόνος στο χέρι μπορεί να χειροτερεύει με ορισμένες κινήσεις και να βελτιώνεται με κάποιες άλλες. Τέλος μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως αδυναμία, μουδιάσματα, μυρμηκιάσματα, πρήξιμο, ερυθρότητα, παραμορφώσεις. Ο πόνος στο χέρι μπορεί να είναι απλά ενοχλητικός ή να φτάνει σε τέτοια ένταση ώστε να επηρεάζει τη στάση και ύπνο. Όλες αυτές οι πληροφορίες μπορεί να βοηθήσουν το γιατρό στην εύρεση της αιτίας του πόνου στο χέρι.

Ο πόνος στο χέρι μπορεί να έχει ποικίλη εντόπιση και ένταση

Ποιες αιτίες μπορεί να έχει ο πόνος στο χέρι;

Ο πόνος στο χέρι μπορεί να έχει πολλές αιτίες:

• Τραυματισμοί στο χέρι. Αποτελούν πάρα πολύ συχνή αιτία για πόνο στο χέρι. Ιστορικό κάκωσης με πιθανότητα θλάσης, μυών, διάτασης, διαστρέμματος, ρήξης συνδέσμων ή κατάγματος οδηγεί εύκολα στη διάγνωση με κάποιες πρόσθετες απεικονιστικές εξετάσεις.
• Αρθρίτιδες (ώμου, αγκώνα,καρπού, δακτύλων). Παρουσιάζουν πόνο στην περιοχή της άρθρωσης που πάσχει. Μπορεί να αντανακλά και έξω από την άρθρωση. Μπορεί να είναι μεμονωμένες εκφυλιστικές αλλοιώσεις ή στα πλαίσια συστηματικής νόσου όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
• Μυϊκοί πόνοι από έντονη κούραση, απώλεια ηλεκτρολυτών ή σε ρευματοπάθειες.
• Πίεση νεύρου στη σπονδυλική στήλη από αυχενική δισκοκήλη ή από αυχενική στένωση. Ο πόνος αυτός ονομάζεται και βραχιαλγία. Μπορεί να συνοδεύεται από μουδιάσματα, μυρμηκιάσματα, αδυναμία χεριού. Ο συνδυασμός έντονου πόνου στα χέρια με μεγάλη αδυναμία άνω και κάτω άκρων και σπαστικότητα μπορεί να σημαίνει αυχενική μυελοπάθεια και αποτελεί νευροχειρουργική επείγουσα κατάσταση.
• Πίεση, διήθηση του βραχιονίου πλέγματος (σύνδρομο pancoast, σύνδρομο θωρακικής εξόδου)
• Νευροπάθεια των περιφερικών νεύρων στα πλαίσια συστηματικής νόσου όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, σε παρανεοπλασματικά σύνδρομα (καρκίνος), σε έλλειψη βιταμίνης Β12 κλπ
• Πίεση νεύρων περιφερικά όπως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και η ωλένια νευρίτιδα. Μπορεί να συνοδεύονται από μουδιάσματα και αδυναμία χεριών στην κατανομή του αντίστοιχου νεύρου.
• Όγκοι νεύρων όπως νευρινώματα, όγκοι οστών
• Φλεγμονές
• Στηθάγχη και οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο χέρι. Μπορεί να συνοδεύονται από πόνο στο στήθος, εφίδρωση, πόνο στο επιγάστριο. Πρόκειται για επείγουσα καρδιολογική κατάσταση.

Με ποιες εξετάσεις βρίσκουμε την αιτία για πόνο στο χέρι;

Πρωταρχικής σημασίας είναι η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και η διευκρίνιση των χαρακτήρων του πόνου, όπως αυτοί παρουσιάζονται στην αρχική παράγραφο. Ακολουθεί καλή γενική κλινική και νευρολογική εξέταση. Ανάλογα με τα ευρήματα, ο γιατρός θα κατευθύνει και τις πρόσθετες εξετάσεις που θα επιβεβαιώσουν ή θα αποκλείσουν την αρχική υποψία. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει:

• απλές ακτινογραφίες
• αξονική τομογραφία
• μαγνητική τομογραφία (αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης, ώμου, αγκώνα κλπ ανάλογα με τη διαγνωστική υποψία)
• νευροφυσιολογικό έλεγχο (ηλεκτρομυογράφημα)
  
  Νευροφυσιολογικός έλεγχος για την εντόπιση του αιτίου πόνου στο χέρι

Πότε πρέπει να ανησυχήσει ο ασθενής για έναν πόνο στο χέρι και να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια;

Ο πόνος στο χέρι πρέπει να ανησυχήσει τον ασθενή στις εξής περιπτώσεις:

• Όταν εμφανίζεται μετά από κούραση (ανέβασμα σκάλας ή ανηφόρας), μετά από βαρύ γεύμα και μπορεί να συνοδεύεται από προκάρδιο άλγος, άλγος στο πάνω μέρος της κοιλιάς και εφίδρωση. Υπάρχει υποψία καρδιολογικού προβλήματος (στηθάγχη, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου). Πρόκειται για επείγουσα καρδιολογική κατάσταση.
• Όταν ο πόνος στο χέρι είναι πολύ έντονος (ή απότομη υποχώρηση αυτού) σε συνδυασμό με αδυναμία (παράλυση), υπαισθησία, και διαταραχές βάδισης (μυελοπάθεια). Πιθανολογείται πίεση νευρικού ιστού συχνά λόγω αυχενικής δισκοκήλης. Πρόκειται για επείγουσα νευροχειρουργική κατάσταση.
• Όταν ο πόνος στο χέρι ξεκινά αιφνίδια και συνοδεύεται από οίδημα (πρήξιμο) και αύξηση ή πτώση της θερμοκρασίας του. Πιθανολογείται επείγον πρόβλημα των αγγείων (θρόμβωση). Πρόκειται για επείγουσα παθολογική ή αγγειοχειρουργική κατάσταση.
• Όταν ο πόνος στο χέρι ξεκίνησε μετά από τραυματισμό, είναι πολύ έντονος και συνοδεύεται από έντονο οίδημα (πρήξιμο), περιορισμό της κινητικότητας ή εμφανή παραμόρφωση. Μπορεί να υπάρχει εξάρθρημα ή κάταγμα. Πρόκειται για επείγουσα ορθοπαιδική κατάσταση.

Ποια είναι η θεραπεία του πόνου στο χέρι που οφείλεται σε πάθηση της σπονδυλικής στήλης;

Ο πόνος στο χέρι που προέρχεται από τη σπονδυλική στήλη οφείλεται στην πίεση κάποιου νεύρου κατά την έξοδο του από αυτήν. Πιο συχνές αιτίες είναι η αυχενική δισκοκήλη και η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η αντιμετώπιση είναι συντηρητική με εξαιρετικά αποτελέσματα. Εάν όμως αυτή αποτύχει ή εάν ο πόνος συνοδεύεται από άλλα νευρολογικά συμπτώματα όπως μουδιάσματα, αδυναμία χεριών, διαταραχή βάδισης και αδυναμία ποδιών, υπάρχει η πιθανότητα να είναι απαραίτητη κάποια επέμβαση στον αυχένα. Για την αντιμετώπιση της αυχενικής δισκοκήλης (η συχνότερη αιτία) χρησιμοποιείται συνήθως είτε η πρόσθια αυχενική μικροδικεκτομή είτε η οπίσθια τρηματεκτομή κατά Frykholm. Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές με εξαιρετικά αποτελέσματα, άμεση κινητοποίηση του ασθενούς, γρήγορη ανάρρωση και ελάχιστες επιπλοκές. 

Ποιοι γιατροί εμπλέκονται στη διάγνωση και θεραπεία για έναν πόνο στο χέρι;

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι με τον πόνο στο χέρι συνήθως ασχολείται Ορθοπαιδικός, αφού η πλειονότητα των περιπτώσεων αφορά σε τραυματισμούς, αρθρίτιδες και τενοντίτιδες. Εάν ο πόνος ξεκινά από τον αυχένα και ακτινοβολεί στο χέρι με μουδιάσματα, μυρμηκιάσματα και αδυναμία (πάρεση, παράλυση) θα ασχοληθεί Νευροχειρουργός. Εάν υπάρχει οίδημα (πρήξιμο), έλλειψη σφυγμών, αλλαγή θερμοκρασίας και χρώματος του ποδιού, τότε πρέπει να εμπλακεί Αγγειοχειρουργός. Στην περίπτωση υποψίας στηθάγχης ή οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου χρειάζεται άμεσα Καρδιολόγος.