Skip to main content

Γλοίωμα, όγκος εγκεφάλου

Γλοίωμα εγκεφάλου

Γλοίωμα είναι ένα είδος όγκου (νεοπλασίας) του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, ο οποίος ξεκινά από τα βοηθητικά κύτταρα των νευρικών κυττάρων. Τρείς είναι οι τύποι αυτών των βοηθητικών κυττάρων, οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν σε όγκο (νεοπλασία): τα αστροκύτταρα, τα ολιγοδενδροκύτταρα και τα επενδυματικά κύτταρα. Τα γλοιώματα ταξινομούνται ανάλογα με τον τύπο αυτό.

Αστροκύτταρα, ολιγοδενδροκύτταρα, επενδυματικά κύτταρα, μικρογλοία
Βοηθητικά κύτταρα του νευρικού συστήματος.

 Παρουσιάζουν διηθητικό χαρακτήρα ανάπτυξης με τάση για τοπική διασπορά. Δεν παρουσιάζουν συνήθως επέκταση εκτός του κεντρικού νευρικού συστήματος. Πρόκειται για σχετικά σπάνιους όγκους. Εμφανίζονται περίπου σε 6 ανά 100.000 ανθρώπους κάθε χρόνο. Αποτελούν περίπου το 80% των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Πως γίνεται η ταξινόμηση των γλοιωμάτων;

Ταξινόμηση των γλοιωμάτων ανάλογα με την προέλευση των κυττάρων

  • Αστροκύττωμα. Περιλαμβάνει το αστροκύττωμα, το αναπλαστικό αστροκύττωμα και το γλοιοβλάστωμα.
  • Επενδύμωμα. Περιλαμβάνει το αναπλαστικό επενδύμωμα, μυξοθηλώδες επενδύμωμα και υποεπενδύμωμα.
  • Ολιγοδενδρογλοίωμα. Περιλαμβάνει το ολιγοδενδρογλοίωμα, το αναπλαστικό ολιγοδενδρογλοίωμα και το αναπλαστικό ολιγοαστροκύττωμα.

Ταξινόμηση των γλοιωμάτων ανάλογα με τα ιστολογικά τους χαρακτηριστικά.  Κατάταξη συμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO World Health Organisation) 

Πρόκειται για το πιο ευρέως διαδεδομένο σύστημα κατάταξης διηθητικών γλοιωμάτων:

  • Βαθμός I: πρόκειται για εντοπισμένα αστροκυττώματα όπως το πιλοκυτταρικό, το υποεπενδυματικό γιγαντοκυτταρικό αστροκύττωμα, το υποεπενδύμωμα κλπ .
  • Βαθμός II: χαμηλού βαθμού διηθητικά γλοιώματα. Παρουσιάζουν μόνο κυτταρικές ατυπίες.
  • Βαθμός ΙΙΙ: αναπλαστικά γλοιώματα. Παρουσιάζουν αυξημένη μιτωτική δραστηριότητα και κυτταρική ανάπλαση
  • Βαθμός IV: γλοιοβλάστωμα. Παρουσιάζει γρήγορη αγγειακή εξάπλωση τυπικές νεκρώσεις.

Τι δείχνει ο βαθμός του γλοιώματος;

Ο βαθμός του γλοιώματος δείχνει και το επίπεδο κακοήθειας και επιθετικότητας του όγκου. Τα πιλοκυτταρικά αστροκυττώματα  που ανήκουν στον πρώτο βαθμό είναι καλά περιγεγραμμένοι όγκοι. Αναπτύσσονται αργά και η πλήρης εξαίρεση τους οδηγεί στην ίαση του ασθενούς. Τα γλοιώματα των άλλων κατηγοριών όμως αναπτύσσονται διηθητικά και παρουσιάζουν σταδιακά μεγαλύτερη επιθετικότητα. Όσο ανεβαίνει ο βαθμός τόσο μεγαλώνει και η κακοήθεια του όγκου. Έτσι διαχωρίζουμε τα χαμηλής κακοήθειας γλοιώματα (βαρμός II) και τα υψηλής κακοήθειας γλοιώματα (βαθμοί III και IV). Η πιο κακοήθης μορφή είναι το γλοιοβλάστωμα (βαθμός IV), το οποίο έχει και τη χειρότερη πρόγνωση (1-2 έτη).

Ποιοι άλλοι προγνωστικοί δείκτες υπάρχουν για το γλοίωμα;

Τα τελευταία χρόνια προστέθηκαν στα παραπάνω ιστολογικά χαρακτηριστικά και μοριακοί καρκινικοί δείκτες. Με τη βοήθεια τους είναι δυνατόν να προβλεφθεί μια πιθανή καλύτερη εξέλιξη του όγκου ή καλύτερη ανταπόκριση σε συγκεκριμένες θεραπείες.

Απώλεια της ετεροζυγωτίας για το χρωμόσωμα 1p/19q. Πρόκειται για γενετική μετάλλαξη που δείχνει συμμετοχή ολιγοδενδρογλοιακών στοιχείων. Σχετίζεται με πιο αργή πορεία της ασθένειας και καλύτερη ανταπόκριση και μεγαλύτερη ευαισθησία στην ακτινοθεραπεία και στη χημειοθεραπεία.

Μετάλλαξη του γονιδίου IDH1/IDH2. Πρόκειται για γονίδια που κωδικοποιούν ένζυμα σημαντικά για τη σωστή λειτουργία των κυττάρων και προστατεύουν από καρκινογένεση. Ανευρίσκονται μεταλλάξεις στα περισσότερα χαμηλού βαθμού κακοήθειας γλοιώματα (βαθμού II) και σε ορισμένα υψηλού βαθμού κακοήθειας (βαθμός III και IV). Αποτελούν σε γενικές γραμμές καλύτερο προγνωστικό δείκτη και φανερώνουν καλύτερη ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία.

Υπερμεθυλίωση του MGMT γονιδίου. Πρόκειται για ένα γονίδιο, το οποίο βοηθά τα κύτταρα να επιδιορθώνουν κατεστραμμένο DNA. Η υπερμεθυλίωση το απενεργοποιεί και τα κύτταρα καθίστανται ανίκανα να διορθώσουν το DNA τους. Η παρουσία αυτού του δείκτη σημαίνει ότι ο όγκος δε μπορεί να διορθώσει τις βλάβες που προκαλούνται από κάποια χημειοθεραπευτικά φάρμακα και συγκεκριμένα από τον αλκυλιωτικό παράγοντα τεμοζολομίδη. Η μεγάλη ευαισθησία του όγκου σε αυτό το χημειοθεραπευτικό φάρμακο σημαίνει και καλύτερη πρόγνωση για αυτά τα γλοιώματα.

Ποιες είναι οι αιτίες του γλοιώματος;

Το γλοίωμα, όπως και οι περισσότεροι πρωτοπαθείς όγκοι του εγκεφάλου, είναι αγνώστου αιτιολογίας.  Υπάρχουν όμως κάποιοι παράγοντες, οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής τους.

Ποιοι είναι οι παράγοντες αύξησης κινδύνου εμφάνισης του γλοιώματος;

  • Ηλικία
    Ο κίνδυνος εμφάνισης γλοιώματος αυξάνει με την ηλικία. Τα γλοιώματα είναι πιο συνήθη σε ενήλικες μεταξύ 60 και 80 ετών. Όμως μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία.. Μερικοί τύποι γλοιωμάτων ειδικά, όπως το επενδύμωμα και το πιλοκυτταρικό αστροκύττωμα είναι πιο συχνά σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.
  • Έκθεση σε ακτινοβολία. 
    Άτομα, τα οποία έχουν εκτεθεί σε τύπους ακτινοβολίας όπως η ιονισμένη ακτινοβολία, παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικών όγκων. Παραδείγματα ιονισμένης ακτινοβολίας αποτελούν η ακτινοθεραπεία για καρκίνο και η έκθεση σε ακτινοβολία μετά από έκρηξη ατομικής βόμβας. Πιο συνηθισμένες μορφές ακτινοβολίας, όπως ηλεκτρομαγνητικά πεδία από γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος και ραδιοσυχνότητες από κινητά τηλέφωνα και φούρνους μικροκυμάτων, δεν έχει αποδειχθεί να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης γλοιώματος.
  • Oικογενειακό ιστορικό γλοιώματος.
    Είναι σπάνια η εμφάνιση σε οικογένειες. Οικογενειακό ιστορικό γλοιώματος διπλασιάζει όμως τον κίνδυνο εμφάνισης. Κάποια γονίδια έχουν δείξει μια ελαφρά συσχέτιση με γλοίωμα, χρειάζονται όμως περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί η σχέση μεταξύ των γονιδιακών αυτών παραλλαγών και των όγκων εγκεφάλου.

  • Διάφορα γενετικά σύνδρομα.
    Υπάρχουν κάποια σπάνια γενετικά σύνδρομα, τα οποία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου γενικότερα και γλοιώματος ειδικότερα λόγω της ύπαρξης κάποιων αλλοιώσεων στο DNA. Αξίζει να αναφερθούν τα εξής:Σύνδρομο Cowden: ονομάζεται και νόσος Cowden και σύνδρομο πολλαπλών αμαρτημάτων λόγω της εμφάνισης πολλών καλοήθων όγκων (αμαρτωμάτων) σε διάφορα όργανα στο σώμα.Σύνδρομο Turcot: υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης πολυπόδων στο έντερο και όγκων στο νευρικό σύστημα.Σύνδρομο Lynch: κληρονομική νόσος κατά την οποία αναπτύσσεται συχνά καρκίνος στο παχύ έντερο καθώς επίσης και σε άλλα όργανα μεταξύ των οποίων και ο εγκέφαλοςΣύνδρομο Li-Fraumeni: προκαλούνται διάφορες μορφές καρκίνου που σχετίζονται με ακλλεγές στο γονίδιο p53.Νευροϊνωμάτωση τύπου Ι: Αλλαγές στο χρωμόσωμα 17q11. χαρακτηρίζεται από καφεοειδείς κηλίδες και όγκους στο δέρμα και φακίδες στην περιοχή της μασχάλης και στη βουβωνική χώρα. Αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης αστροκυττωμάτων (κυρίως στο στέλεχος, στην παρεγκεφαλίδα και στο μεσολόβιο)

 

Ποια είναι τα συμπτώματα του γλοιώματος;

Τα συμπτώματα του γλοιώματος ποικίλουν ανάλογα με το μέγεθος, τη θέση και το ρυθμό ανάπτυξης του όγκου.

 Συχνά σημεία και συμπτώματα του γλοιώματος αποτελούν:

  •  Πονοκέφαλος
  • Ναυτία, έμετος
  • Σύγχυση ή μειωμένη εγκεφαλική λειτουργία
  • Απώλεια μνήμης
  • Αλλαγές προσωπικότητας, ευερεθιστότητα
  • Διαταραχές ισορροπίας
  • Αδυναμία άνω ή/και κάτω άκρων
  • Κυστικές διαταραχές
  • Διαταραχές όρασης
  • Διαταραχές ομιλίας
  • Επιληπτικές κρίσεις

Κλείστε ραντεβού με το γιατρό σας αν παρουσιάζετε ένα από τα παραπάνω συμπτώματα.

 Πως γίνεται η διάγνωση του γλοιώματος;

Η υποψία για την ύπαρξη ενός γλοιώματος μπορεί να τεθεί με την έναρξη διαφόρων συμπτωμάτων. Αυτά εξαρτώνται τόσο από το είδος του γλοιώματος όσο και από τη θέση του στο κεντρικό νευρικό σύστημα.  Ο εγκέφαλος χωρίζεται σε δύο ημισφαίρια και το κάθε ημισφαίριο χωρίζεται σε λοβούς. Σε κάθε λοβό υπάρχουν εξειδικευμένες λειτουργίες. Ανάλογα λοιπόν με το λοβό στον οποίο εντοπίζεται το γλοίωμα μπορεί να παρουσιαστεί πλήθος διαφορετικών συμπτωμάτων. Σε γενικές γραμμές μπορούν να διακριθούν οι παρακάτω κατηγορίες συμπτωμάτων:

  • Νευρολογικά ελλείμματα
    Ανάλογα με την εντόπιση παρουσιάζονται και αντίστοιχα συμπτώματα. Διαταραχές όρασης σε περίπτωση εντόπισης του γλοιώματος στον ινιακό λοβό, διαταραχές μνήμης και ομιλίας  στον κροταφικό λοβό, διαταραχές προσωπικότητας στον πρόσθιο λοβό, κινητικές ή αισθητικές διαταραχές στην περίπτωση εντόπισης κοντά στην κεντρική περιοχή στο όριο μεταξύ μετωπιαίου και βρεγματικού λοβού. Επίσης διαταραχές ισορροπίας σε περίπτωση εντόπισης στην παρεγκεφαλίδα.
  • Συμπτώματα από αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης
    Ο ενδοκρανιακός χώρος είναι συγκεκριμένος και μη ευένδοτος. Επομένως, όταν αναπτύσσεται ένα γλοίωμα και ειδικά τα υψηλού βαθμού κακοήθειας γλοιώματα, τότε μπορεί να έχουμε γρήγορη αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης. Αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, ναυτία, εμέτους, πτώση του επιπέδου συνείδησης, υπνηλία, διπλωπία.
  • Επιληπτικές κρίσεις 
    Αποτελούν συνήθεις εκδηλώσεις των γλοιωμάτων και πιο συχνά των χαμηλής κακοήθειας γλοιωμάτων. Παρουσιάζονται συνήθως ακούσιες κινήσεις και τινάγματα ενός χεριού ή/και ποδιού. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όπου οι κρίσεις παίρνουν γενικευμένη μορφή με απότομες κινήσεις που επηρεάζουν όλο το σώμα και οδηγούν σε απώλεια συνείδησης.

Εάν υπάρχει η υποψία όγκου εγκεφάλου / γλοιώματος θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό γιατρό: νευρολόγο ή νευροχειρουργό.

 Ο γιατρός μπορεί να προτείνει μια σειρά εξετάσεων:

  •  Νευρολογική εξέταση
  • Απεικονιστικές εξετάσεις: Η μαγνητική τομογραφία (MRI) εγκεφάλου χρησιμοποιείται πιο συχνά για τη διάγνωση όγκων εγκεφάλου. Σε πολλές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η χορήγηση από τη φλέβα ενός χεριού, σκιαγραφικής ουσίας για την καλύτερη διαφοροποίηση των εγκεφαλικών ιστών.

    Όγκος εγκεφάλου, μαγνητική τομογραφία
    Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου σε τρία επίπεδα. Διαπιστώνεται όγκος εγκεφάλου που προσλαμβάνει σκιαγραφική ουσία περιφερικά.

    Μια σειρά από εξειδικευμένες τεχνικές MRI όπως η λειτουργική μαγνητική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία αιμάτωσης/διάχυσης, μαγνητική φασματογραφία, μπορούν να βοηθήσουν στην αξιολόγηση του όγκου και στο πλάνο της θεραπείας. Άλλες εξετάσεις αποτελούν η αξονική τομογραφία (CT) εγκεφάλου και το PET.
  • Εξετάσεις για αποκλεισμό πρωτοπαθών εστιών.
  • Βιοψία

Ποια είναι η θεραπεία του γλοιώματος;

Η θεραπεία των γλοιωμάτων εξαρτάται από τον τύπο, το μέγεθος, το βαθμό κακοήθειας και τη θέση του όγκου. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης η ηλικία, η γενική κατάσταση και φυσικά οι προτιμήσεις του ασθενούς.  Μπορεί να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

Χειρουργική θεραπεία γλοιώματος

Ανεξάρτητα από τον τύπο του γλοιώματος, η χειρουργική θεραπεία αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην αντιμετώπιση των γλοιωμάτων. Διαχωρίζεται είτε στην χειρουργική εξαίρεση είτε στην βιοψία (ανοιχτή ή στερεοτακτική).

Χειρουργική εξαίρεση γλοιώματος

Πρόκειται για τη θεραπεία εκλογής στην πλειοψηφία των γλοιωμάτων. Έρευνες έχουν δείξει ότι η όσο ριζικότερη είναι η εκτομή τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση και μεγαλύτερη η επιβίωση των ασθενών. Ο στόχος αυτός περιορίζεται από τον κίνδυνο νευρολογικών επιπλοκών. Εάν με μια επιθετική εξαίρεση υπάρχει κίνδυνος για μετεγχειρητικά ελλείμματα, τότε θα πρέπει να επιδιώκεται μια πιο ασφαλής προσέγγιση με σεβασμό στους γειτονικούς υγιείς ιστούς. Στην προσπάθεια αυτή είναι σημαντική η βοήθεια της νευροπλοήγησης σε συνδυασμό με μοντέρνες μορφές απεικόνισης (λειτουργική μαγνητική τομογραφία fMRI, τρακτογραφία κλπ). Μεγάλη βοήθεια προσφέρουν η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση καθώς και η χρήση ειδικών χρωστικών (5-ALA) σε συνδυασμό με κατάλληλα φίλτρα μοντέρνων μικροσκοπίων με τα οποία ξεχωρίζει ο νεοπλασματικός από τον υγιή ιστό.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, για την απομάκρυνση ενός γλοιώματος είναι απαραίτητη η διάνοιξη του κρανίου σε κάποιο σημείο του. Η επέμβαση λέγεται κρανιοτομία. Αρχικά γίνεται τομή (1) και το δέρμα με τους μαλακούς ιστούς αναδιπλώνονται και απομακρύνονται από το πεδίο αποκαλύπτοντας από κάτω το οστό (2). Κατόπιν αφαιρείται ένα μέρος του οστού για να επιτευχθεί πρόσβαση στον εγκέφαλο (3). Στη συνέχεια, με τη βοήθεια σύγχρονου εξειδικευμένου, χειρουργικού μικροσκοπίου εντοπίζεται και παρασκευάζεται ο όγκος. Διάφορα ειδικά εργαλεία χρησιμοποιούνται για την ολοκληρωτική και ασφαλή εξαίρεση του. Μετά το πέρας της αφαίρεσης του γλοιώματος γίνεται σύγκλιση της μήνιγγας (μεμβράνης που καλύπτει τον εγκέφαλο), επανατοποθέτηση του οστού που αφαιρέθηκε αρχικά και συρραφή δέρματος.

Κρανιοτομία για εξαίρεση όγκου εγκεφάλου, γλοιώματος
Κρανιοτομία: Διάνοιξη και αναδίπλωση δέρματος (1), αφαίρεση τμήματος οστού, το οποίο επανατοποθετείται στο τέλος της επέμβασης (2), διάνοιξη μήνιγγας (μεμβράνης που καλύπτει τον εγκέφαλο) και εξαίρεση του όγκου (3).

Βιοψία ανοιχτή ή στερεοτακτική γλοιώματος

Στις περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η εκτεταμένη χειρουργική εξαίρεση (λόγω της θέσης του όγκου σε νευρολογικά ευαίσθητες περιοχές) χρησιμοποιείται η βιοψία για τη λήψη ιστού ώστε να εξασφαλισθεί ασφαλής διάγνωση και αν αυτό είναι δυνατόν και μοριακή τυποποίηση του γλοιώματος. Η βιοψία μπορεί να γίνει είτε με τη μέθοδο της στερεοταξίας (κλασική ή με νευροπλοήγηση) είτε ανοιχτή (έχει δυνατότητα λήψης περισσότερης ποσότητας ιστού και διασφαλίζει πιο σίγουρη διάγνωση και μοριακή τυποποίηση.

Στεροτακτική βιοψία γλοιώματος, όγκου εγκεφάλου
Στερεοτακτική βιοψία: Με τη βοήθεια εξειδικευμένων εργαλείων γίνεται πολύ ακριβής εντόπιση του γλοιώματος και λήψη βιοψίας με τη βοήθεια βελόνης σχεδόν ατραυματικά

Ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία για γλοίωμα

Η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία αποτελούν  τις κύριες θεραπευτικές επιλογές μετά το χειρουργείο. Ο ιστολογικός τύπος του όγκου καθορίζει τη χρήση τους.

Χαμηλής κακοήθειας γλοιώματα (ΠΟΥ Ι και ΙΙ)
Ακτινοθεραπεία

Συνιστάται ως μετεγχειρητική αγωγή. Δεν αντιμετωπίζονται όμως όλοι οι ασθενείς με χαμηλού βαθμού γλοιώματα με ακτινοβολία, αφού είναι γνωστό ότι κάποιοι από αυτούς παρουσιάζουν αργή πορεία εξέλιξης. Προτείνεται η ακτινοβολία σε περιπτώσεις όπου πληρούνται τρία από τα παρακάτω κριτήρια. Αυτά έχουν συνδεθεί με υψηλή πιθανότητα γρήγορης εξέλιξης του όγκου και υποτροπής:

  • Ηλικία πάνω από 40 έτη
  • Νευρολογική σημειολογία πριν την επέμβαση
  • Όγκος με διάμετρο μεγαλύτερη των 5 εκατοστών
  • Μη ύπαρξη ολιγοδενδρογλοιακών στοιχείων στην παθολογοανατομική, ιστολογική εξέταση του όγκου
  • Επέκταση του όγκου και στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια
Χημειοθεραπεία

Χημειοθεραπεία με από του στόματος χορηγούμενη τεμοζολομίδη προτείνεται σε ασθενείς που δε μπορούν να χειρουργηθούν ή να ακτινοβοληθούν λόγω ιδιάζουσας θέσης του γλοιώματος σε λειτουργική περιοχή. Προτείνεται επίσης σε υποτροπές μετά από ακτινοβολία. Όπως αναφέραμε παραπάνω ή ύπαρξη κάποιων μοριακών δεικτών σχετίζεται με μεγαλύτερη χημειοευαισθησία των όγκων οπότε και η χημειοθεραπεία παρουσιάζει ευνοϊκά αποτελέσματα.

Αναπλαστικά γλοιώματα (ΠΟΥ ΙΙΙ)
Ακτινοθεραπεία

Συνιστάται μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Σε όγκους χωρίς την απώλεια της ετεροζυγωτίας για τα χρωμοσώματα 1π/19q, η ακτινοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί ως μοναδική θεραπεία. Σε όγκους με απώλεια της ετεροζυγωτίας για τα χρωμοσώματα 1π/19q, η ακτινοθεραπεία χορηγείται πριν ή μετά από χημειοθεραπεία.

Χημειοθεραπεία

Συνιστάται μετεγχειρητικά η από του στόματος χορήγηση τεμοζολομίδης ή χορήγηση PVC (προκαρβαζίνη, λομουστίνη, βινκριστίνη) ως μια εναλλακτική επιλογή θεραπείας. Προτιμάται συνήθως η τεμοζολομίδη λόγω της ευκολίας χρήσης και των ελάχιστων παρενεργειών. Όπως και στα χαμηλής κακοήθειας γλοιώματα, η απώλεια της ετεροζυγωτίας για τα χρωμοσώματα 1π/19q χαρακτηρίζει τους όγκους που παρουσιάζουν πιο ευνοϊκή αντίδραση στη χημειοθεραπεία.

Γλοιοβλαστώματα (ΠΟΥ IV)

Η εκλογή της θεραπείας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενή (Karnofsky score) καθώς επίσης και από την  ύπαρξη συγκεκριμένων μοριακών δεικτών όπως η υπερμεθυλίωση του υποκινητή του MGMT γονιδίου.

Παράλληλη χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία

Σε ασθενείς κάτω των 70 ετών συνιστάται παράλληλη χορήγηση ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας για 6 εβδομάδες (5 ημέρες τη βδομάδα). Αυτές ακολουθούνται μετά από διακοπή τεσσάρων εβδομάδων από χορήγηση χημειοθεραπείας σε κύκλους του ενός μηνός περίπου για τουλάχιστον 6 κύκλους. Χρησιμοποιείται η από του στόματος τεμοζολομίδη. Η ίδια θεραπεία προτείνεται και σε ασθενείς άνω των 70 ετών σε καλή γενική κατάσταση και με υπερμεθυλίωση του υποκινητή του MGMT γονιδίου.

Ακτινοθεραπεία

Συνιστάται σε ασθενείς άνω των 70 ετών με όχι καλή γενική κατάσταση ή χωρίς υπερμεθυλίωση του υποκινητή του MGMT γονιδίου. Χορηγείται κλασματοποιημένη ακτινοθεραπεία.

Χημειοθεραπεία

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς άνω των 70 ετών, ακατάλληλους για παράλληλη χημειοθεραπεία και ακτινοβολία με υπερμεθυλίωση του υποκινητή του MGMT γονιδίου.

Συμπτωματική θεραπεία για γλοίωμα

Εκτός από τις θεραπείες που περιγράφονται παραπάνω και αποσκοπούν στον έλεγχο της πορείας της νόσου μπορεί ο θεράπων ιατρός να χρειαστεί να χορηγήσει αγωγή για να ανακουφίσει απλώς τον ασθενή από δυσάρεστα συμπτώματα του γλοιώματος:

Αντιεπιληπτική αγωγή. Κυρίως για ασθενείς με επιληπτικές κρίσεις. Η προφυλακτική μόνο χρήση τους αποτελεί αμφιλεγόμενο θέμα συζήτησης. Υπάρχουν πολλά είδη αντιεπιληπτικών. Προτιμώνται αυτά που δεν αλληλεπιδρούν με χημειοθεραπευτικά φάρμακα. Τέτοια είναι η λαμοτριγίνη, η λεβετιρακετάμη, η πρεγκαμπαλίνη και η τοπιραμάτη. Το χημειοθεραπευτικό τεμοζολομίδη φαίνεται να μπορεί να χορηγηθεί με οποιοδήποτε αντιεπιληπτικό.

Αγωγή με κορτικοειδή / κορτιζόνη. Η αγωγή με κορτιζόνη ανακουφίζει τον ασθενή περιορίζοντας το οίδημα γύρω από τον όγκο και τα συμπτώματα που προκαλούνται άμεσα από αυτό ή έμμεσα μέσω της γενικής αύξησης της ενδοκράνιας πίεσης. Η μακροχρόνια χρήση της κορτιζόνης σχετίζεται με πλήθος ανεπιθύμητων ενεργειών όπως αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, αύξηση λοιμώξεων, οστεοπόρωση, μυοπάθειες, πενσεληνοειδές προσωπείο. 

Κλείστε ένα ραντεβού με τον γιατρό