Νεοπλάσματα / όγκοι σπονδυλικής στήλης

Τι είναι οι όγκοι σπονδυλικής στήλης;

Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης είναι μάζες παθολογικών κυττάρων που μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε κατά μήκος της, από την ινιοαυχενική συμβολή μέχρι το ιερό οστό και τον κόκκυγα. Κλινικά προκαλούν συνήθως πόνο στον αυχένα, στη ράχη ή στη μέση και νευρολογικά συμπτώματα όπως μυρμηγκιάσματα, μουδιάσματα, αδυναμία χεριών ή ποδιών, διαταραχές βάδισης, ούρησης κ.ο.κ. ανάλογα με τη θέση τους και το νευρικό ιστό που πιέζεται. Μπορεί να είναι είτε καλοήθεις είτε κακοήθεις. Η αντιμετώπισή τους εξαρτάται από τη θέση τους, την ιστολογική τους υφή, την επιθετικότητά τους, την παρουσία νευρολογικών συμπτωμάτων, καθώς και την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Η θεραπεία είναι κατά βάση χειρουργική.

Πως ταξινομούνται οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης ανάλογα με τη θέση τους σε σχέση με το σπονδυλικό κανάλι και το νωτιαίο μυελό;

Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τη θέση τους σε σχέση με τη σκληρά μήνιγγα και το νωτιαίο μυελό:

• Εξωσκληρίδιοι όγκοι. Πρόκειται για όγκους κυρίως των σπονδυλικών σωμάτων και γενικά για όγκους έξω από τη σκληρά μήνιγγα. Αποτελούν περίπου το 70-75% των όγκων της σπονδυλικής στήλης και συνήθως πρόκειται για μεταστάσεις, δευτεροπαθείς όγκους. Συχνότερες πρωτοπαθείς εστίες είναι ο πνεύμονας, ο μαστός, το πεπτικό σύστημα, ο προστάτης και ο νεφρός. Σε ποσοστό πάνω από 10% η πρωτοπαθής εστία παραμένει άγνωστη κατά τη στιγμή της διάγνωσης της δευτεροπαθούς εστίας.
• Ενδοσκληρίδιοι, εξωμυελικοί όγκοι. Πρόκειται για όγκους που βρίσκονται εντός της σκληρής μήνιγγας αλλά έξω από το νωτιαίο μυελό. Αποτελούν περίπου το 20-25% των όγκων της σπονδυλικής στήλης. Συνήθως είναι καλοήθεις. Τυπικά παραδείγματα είναι το μηνιγγίωμα και το νευρίνωμα.
• Ενδομυελικοί όγκοι. Πρόκειται για όγκους οι οποίοι βρίσκονται εντός του νωτιαίου μυελού. Αποτελούν περίπου το 5% των όγκων της σπονδυλικής στήλης Παρουσιάζουν ποικιλία ως προς το βαθμό κακοήθειας. Τυπικά παραδείγματα είναι το αστροκύτωμα και το επενδύμωμα.

Πως γίνεται η διάγνωση των όγκων της σπονδυλικής στήλης;

Στη διάγνωση μπορούν να συνεισφέρουν:

• Το ιστορικό, η κλινική και νευρολογική εξέταση.
• Η μαγνητική τομογραφία της σπονδυλικής στήλης.
• Το σπινθηρογράφημα οστών.
• Η βιοψία (σε εξωσκληρίδιους όγκους).

Ποια είναι η θεραπεία των όγκων της σπονδυλικής στήλης;

Η θεραπεία των όγκων σπονδυλικής στήλης είναι κατά βάση χειρουργική και αποσκοπεί στην ολική εξαίρεση της εξεργασίας και στην αποκατάσταση τυχόν υπάρχουσας αστάθειας με σπονδυλοδεσία όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.

Σε περίπτωση κακοήθειας μπορεί να χρειαστεί συμπληρωματική αντιμετώπιση με ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία. Σε κάποιες περιπτώσεις όπου η χειρουργική θεραπεία δεν είναι εφικτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί παρηγορικά μόνο η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία.

Με τις σύγχρονες μικροχειρουργικές τεχνικές, τη χρήση μικροσκοπίου και τη βοήθεια της διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης (neuromonitoring) δηλ. της συνεχούς καταγραφής ηλεκτρικών σημάτων από τα άκρα (ηλεκτρομυογράφημα ΗΜΓ, προκλητά δυναμικά), η οποία βοηθά στην έγκαιρη εντόπιση κινδύνων κατά τους χειρουργικούς χειρισμούς, είναι δυνατή η ολική αφαίρεση των όγκων με μεγάλη ασφάλεια και ελάχιστες επιπλοκές. Η χρήση επίσης διαδερμικών τεχνικών για τη διενέργεια μιας πιθανής σπονδυλοδεσίας ελαχιστοποιεί το χειρουργικό τραύμα και προσθέτει μεγάλη ασφάλεια.