Αυχενική δισκοκήλη
Τι είναι ή αυχενική δισκοκήλη (κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου);
Αυχενική δισκοκήλη (κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου) είναι μια συχνή πάθηση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και ειδικότερα των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Αυτοί είναι τα ελαστικά μέσα μετριασμού και απορρόφησης των κραδασμών (“ελαστικά μαξιλαράκια”) που βρίσκονται ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα και επιτρέπουν ένα βαθμό κίνησης μεταξύ των σπονδύλων. Οι σπονδυλικοί δίσκοι αποτελούνται από έναν εξωτερικό πιο σκληρό ελαστικό δακτύλιο (ινώδης δακτύλιος) και έναν εσωτερικό πιο μαλακό πυρήνα (πηκτοειδής πυρήνας). Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκοκήλη) προκαλείται όταν κομμάτι του εσωτερικού αυτού πυρήνα βγαίνει προς τα έξω μέσα από κάποια “τρύπα” ή “ρωγμή”που δημιουργήθηκε στον εξωτερικό δακτύλιο. Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκοκήλη) μπορεί να ερεθίσει κοντινά νεύρα και να προκαλέσει πόνο, μούδιασμα ή αδυναμία κατά μήκος της κατανομής του αντίστοιχου νεύρου.
Στη δισκοκήλη ένα κομμάτι του πυρήνα του δίσκου προβάλει προς τα έξω μέσα από μια ρωγμή του ινώδους δακτυλίου και πιέζει την εξερχόμενη νευρική ρίζα
Πολλοί άνθρωποι έχουν δισκοκήλη χωρίς να παρουσιάζουν συμπτώματα. Οι περισσότεροι ασθενείς με κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου δε χρειάζονται χειρουργείο για να θεραπευθούν.
Ποια είναι η πορεία της αυχενικής δισκοκήλης (κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου);
Στην αυχενική δισκοκήλη παρατηρείται συνήθως ξαφνική εμφάνιση πόνου στον αυχένα ή/και στο άνω άκρο. Συχνά έχει προηγηθεί κακή στάση της κεφαλής, άρση βάρους (σήκωμα βαλίτσας, επίπλου κλπ) ή μια απότομη κίνηση, Είναι όμως αρκετές και η περιπτώσεις όπου ο πόνος ξεκινά χωρίς καταφανή αιτία (πχ με μια απλή κίνηση στον ύπνο).
Πολλοί ασθενείς αναφέρουν αρχικά την ύπαρξη πόνου μόνο στον αυχένα, ο οποίος κάποια στιγμή μπορεί να υποχωρήσει και να αντικατασταθεί από έντονο άλγος στο χέρι.
Ο πόνος δεν έχει πάντα την ίδια ένταση αλλά μπορεί να παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις και να επηρεάζεται από τη θέση της κεφαλής. Οι ασθενείς πολλές φορές γέρνουν το κεφάλι προς τη μια μεριά του σώματος ή προς την άλλη ή σηκώνουν το χέρι ψηλά σε μια προσπάθεια να βρουν ανακούφιση.
Ο πόνος στο χέρι οφείλεται στην πίεση κάποιου νεύρου από το κομμάτι του δίσκου που έχει φύγει από τη θέση του. Ανάλογα με το επίπεδο της βλάβης και το νεύρο που πιέζεται έχουμε και την αντίστοιχη κατανομή του πόνου κατά μήκος του άνω άκρου (προς τον ώμο αν πιέζεται το 5ο αυχενικό νεύρο, προς το μπράτσο και τον αντίχειρα αν πιέζεται το 6ο, προς τη ράχη του χεριού και το 2ο και 3ο δάκτυλο αν πιέζεται το 7ο αυχενικό νεύρο κλπ). Ανάλογα με την ένταση της πίεσης ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται με μουδιάσματα και μυρμηκιάσματα στην ίδια κατανομή ή ακόμα και αδυναμία συγκεκριμένων μυών που νευρώνονται από τις αντίστοιχες νευρικές ρίζες.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε ξαφνική υποχώρηση του πόνου με παράλληλη επιδείνωση της αδυναμίας (κίνδυνος νέκρωσης της νευρικής ρίζας από την πίεση) ή σε περίπτωση πολύ μεγάλης μαζικής δισκοκήλης την εμφάνιση της ονομαζόμενης αυχενικής μυελοπάθειας. Πρόκειται για εικόνα παράλυσης και των κάτω άκρων (σπαστική παράλυση) με διαταραχές στη βάδιση. Οι καταστάσεις αυτές είναι πολύ σοβαρές και απαιτούν άμεση χειρουργική παρέμβαση.
Ποιες είναι οι αιτίες της αυχενικής δισκοκήλης (κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου);
Η αυχενική δισκοκήλη είναι τις περισσότερες φορές το αποτέλεσμα σταδιακής, ηλικιοεξαρτώμενης φθοράς, η οποία ονομάζεται εκφύλιση δίσκου. Με το πέρασμα του χρόνου, οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι χάνουν μέρους του περιεχομένου τους σε νερό. Αυτό τους καθιστά λιγότερο εύκαμπτους και ελαστικούς και πιο επιρρεπείς σε “σχισίματα¨ και “ρωγμές” ακόμα και με μικρές επιβαρύνσεις και μικροτραυματισμούς.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι δε θέση να καθορίσουν την ακριβή αιτία της δισκοκήλης τους. Η άρση μεγάλου βάρους καθώς και ταυτόχρονη στροφική κίνηση μπορεί να οδηγήσει σε δισκοκήλη. Σπάνια, μια πτώση ή ένα χτύπημα μπορεί να ενοχοποιηθεί.
Τα τελευταία χρόνια πιστεύουμε ότι επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί από κυρίως στροφικές κινήσεις της σπονδυλικής στήλης προκαλούν μικρές τοπικές ρήξεις στις ίνες του ινώδους δακτυλίου. Συνοδεύονται από πόνο στον αυχένα που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες. Πολλές τέτοιες γειτονικές μικρορήξεις μπορεί να οδηγήσουν σε μια μεγαλύτερη οπή στο δακτύλιο μέσω της οποίας προβάλει μέρος του πηκτοειδούς πυρήνα. Ανάλογα με τη θέση της ρήξης μπορεί να πιεστεί και να ερεθιστεί μια νευρική ρίζα και να προκληθεί πόνος (και πιθανώς και άλλα συμπτώματα όπως μουδιάσματα, μυρμηκιάσματα, αδυναμία μυών) κατά μήκος του κάτω άκρου (ισχιαλγία).
Ποια είναι τα συμπτώματα της αυχενικής δισκοκήλης;
Η αυχενική δισκοκήλη (κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου) μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα ανάλογα με τις ανατομικές δομές που θα υποστούν πίεση:
- Πόνος στη αυχένα
- Πόνος στους ώμους
- Πόνος, μουδιάσματα, μυρμηγκιάσματα, αδυναμία στα άνω άκρα
- Διαταραχές βάδισης, σπαστικότητα και ακαμψία κάτω άκρων, Στην περίπτωση αυτή έχουμε τη γνωστή αυχενική μυελοπάθεια, κατά την οποία πιέζεται κεντρικά ο μυελός από την αυχενική δισκοκήλη.
Αυχενική μυελοπάθεια: Μαγνητική τομογραφία αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης που δείχνει αστία μυελοπάθειας
Ποια είναι η θεραπεία της αυχενικής δισκοκήλης (κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου);
Η θεραπεία της αυχενικής δισκοκήλης είναι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων (90-95%) συντηρητική. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις. Είναι απαραίτητη η εξέταση και αξιολόγηση από έμπειρο ειδικό σπονδυλικής στήλης προς αποφυγή περιττών επεμβάσεωνκαι αποφυγή μόνιμων νευρολογικών συμπτωμάτων.
Συντηρητική αγωγή αυχενικής δισκοκήλης
Στις περισσότερες περιπτώσεις (90-95%) η αντιμετώπιση είναι συντηρητική, με άριστα αποτελέσματα:
- Αυχενικός κηδεμόνας
- Αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά φάρμακα
- Φυσιοθεραπεία
Χειρουργική θεραπεία αυχενικής δισκοκήλης
Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, όπως η εμφάνιση αδυναμίας άνω ή/και κάτω άκρων, αυχενικής μυελοπάθειας ή αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής, μπορεί να είναι απαραίτητη η χειρουργική θεραπεία για την αποτροπή μόνιμων παραλύσεων ή άλλων νευρολογικών συμπτωμάτων:
- αδυναμία άνω ή κάτω άκρων
- αυχενική μυελοπάθεια
- αποτυχία της συντηρητικής αγωγής με συμπτώματα που επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και μειώνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς
Η επιλογή της κατάλληλης επέμβασης εξαρτάται από τη θέση της δισκοκήλης, την ύπαρξη ή όχι αστάθειας, τη συμπτωματολογία, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.
Στις τεχνικές περιλαμβάνονται:
- Πρόσθια αυχενική μικροδισκεκτομή με ή χωρίς σπονδυλοδεσία
- Οπίσθια τρηματεκτομή (κατά Frykholm)
- Πρόσθια σωματεκτομή με σπονδυλοδεσία
- Πεταλεκτομή (Παλαιότερη τεχνική. Δε χρησιμοποιείται πια για την αντιμετώπιση της αυχενικής δισκοκήλης. Χρήσιμη σε περιπτώσεις αυχενικής στένωσης με αυχενική μυελοπάθεια σε συνδυασμό συχνά με αυχενική σπονδυλοδεσία.)