Αδυναμία (πάρεση, παράλυση) στα πόδια, κάτω άκρα

Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να περιγράψει ένα φάσμα συμπτωμάτων, όπως το να νιώθει κανείς αδύναμος, εκτός ισορροπίας, ή χωρίς ενέργεια στα πόδια του.

Η αδυναμία στα χέρια μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, από τις πιο απλές όπως μετά από άσκηση μέχρι τις πιο σοβαρές.

Ανάλογα με την αιτία, η αδυναμία αυτή μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρή και να εμφανίζεται ξαφνικά ή σταδιακά. Μπορεί να αφορά στη μία ή και στις δύο πλευρές. Η αδυναμία μπορεί να συνδυαστεί με άλλα συμπτώματα όπως πόνος στη μέση, πόνος στα πόδια, μουδιάσματα, διαταραχές βάδισης, διαταραχές ούρησης.

Συχνές ερωτήσεις για την αδυναμία στα πόδια

Πως μπορεί να εκδηλωθεί η αδυναμία στα πόδια;

Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να παρουσιαστεί με διάφορους τρόπους. Το φάσμα περιλαμβάνει:

1. αδυναμία ορθοστάτησης, αδυναμία να σταθούμε όρθιοι
2. αδυναμία ή δυσκολία βάδισης
3. αίσθηση βάρους στα κάτω άκρα
4. επιμέρους μεμονωμένες κινητικές διαταραχές. Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να εκδηλωθεί ως μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, δηλαδή να αφορά μόνο στο ένα πόδι ή και στα δύο

Εξέταση αδυναμίας ποδιών

Ποια ανατομικά στοιχεία του σώματος μπορεί να διαταχθούν και να προκαλέσουν αδυναμία ποδιών και κάτω άκρων;

Για τη σωστή λειτουργία των κάτω άκρων και των ποδιών είναι απαραίτητη η φυσιολογική λειτουργία:

1. των οστών
2. των αρθρώσεων
3. των μυών
4. των αγγείων και των νεύρων που τα αποτελούν
5. Απαραίτητη επίσης είναι και η σωστή λειτουργία του εγκεφάλου, ο οποίος δίνει τις εντολές για την κίνηση και δέχεται τις εξωτερικές πληροφορίες μέσω του νωτιαίου μυελού.

Οποιαδήποτε διαταραχή σε κάποιο από αυτά τα στοιχεία μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία των κάτω άκρων και των ποδιών, είτε μόνη της είτε σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα όπως πόνος, μουδιάσματα, μυρμηγκιάσματα, δυσκαμψία, αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος, αίσθημα βάρους.

Αδυναμία ποδιών με συνοδά συμπτώματα: μουδιάσματα, μυρμηκιάσματα, αίσθημα βάρους

Ποιες μπορεί να είναι οι αιτίες αδυναμίας στα πόδια;

Αιτίες αδυναμίας κάτω άκρων και ποδιών μπορεί να είναι:

• Φυσιολογική Κόπωση: Υπερβολική άσκηση ή δραστηριότητα, ειδικά αν δεν είστε συνηθισμένοι σε τέτοια επίπεδα δραστηριότητας.
• Παθήσεις εγκεφάλου όπως όγκοι εγκεφάλου, τραύματα εγκεφάλου, ισχαιμία εγκεφάλου, έμφρακτο εγκεφάλου, εκφυλιστικές παθήσεις εγκεφάλου (σκλήρυνση κατά πλάκας, Πάρκινσον)
• Παθήσεις νωτιαίου μυελού όπως αυχενική μυελοπάθεια, όγκοι νωτιαίου μυελού, τραύματα νωτιαίου μυελού, ισχαιμία νωτιαίου μυελού, έμφρακτο νωτιαίου μυελού, νευροεκφυλιστικές παθήσεις νωτιαίου μυελού (πολλαπλή σκλήρηνση ή σκλήρυνση κατά πλάκας, πλάγια μυατροφική σκλήρυνση), σύνδρομο Guillain-Barre
• Παθήσεις σπονδυλικής στήλης με πίεση νευρικών ιστών όπως όγκοι σπονδυλικής στήλης, τραύματα σπονδυλικής στήλης, δισκοκήλη (οσφυϊκή κήλη ή πρόπτωση μεσοσπονδύλιου δίσκου), στένωση σπονδυλικού σωλήνα, σπονδύλωση, σπονδυλοαρθροπάθεια.
• Παθήσεις περιφερικών νεύρων όπως όγκοι περιφερικών νεύρων, τραυματισμοί περιφερικών νεύρων, φλεγμονές (πλεξίτιδα), σύνδρομα πίεσης περιφερικών νεύρων (πάρεση περονιαίου νεύρου), περιφερική νευροπάθεια από διαβήτη, έλλειψη βιταμίνης Β12, αλκοολισμό ή χρήση ουσιών και φαρμάκων
• Μυοσκελετικά προβλήματα: παθήσεις οστών, μυών και αρθρώσεων των κάτω άκρων.
• Μυοπάθειες όπως η μυασθένεια gravis
• Ενδοκρινολογικές διαταραχές όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός ή άλλες διαταραχές που επηρεάζουν τα ενδοκρινή οργάνα.
• Διαταραχές της κυκλοφορίας όπως περιφερική αρτηριακή πάθηση, φλεβίτιδα ή άλλα προβλήματα που επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος στα πόδια.
• Φαρμακευτικές παρενέργειες: Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν αδυναμία ή μυϊκή αδυναμία ως παρενέργεια
• Ελλείψεις Διατροφής: Ελλείψεις σε βιταμίνες ή μέταλλα, όπως η βιταμίνη D, η βιταμίνη B12 ή το μαγνήσιο.
• Άλλες Αιτίες: Οστεοαρθρίτιδα, ινομυαλγία, χρόνια κόπωση και πολλές άλλες συνθήκες.

Σε ποιον γιατρό να απευθυνθώ για αδυναμία στα πόδια;

 Σε περίπτωση αδυναμίας με πόνο που ακτινοβολεί από τη μέση στο κάτω άκρο αναζητείστε Νευροχειρουργό ή Νευρολόγο

Σε περίπτωση αδυναμίας μετά από τοπικό τραυματισμό αναζητείστε Ορθοπαιδικό.

Στις άλλες περιπτώσεις ξεκινείστε από Νευρολόγο.

Ποιες εξετάσεις μπορεί να χρειαστούν για την εύρεση της αιτίας αδυναμίας στα πόδια;

 Αρχικά είναι απαραίτητη η λήψη πλήρους ιστορικού και άρτιας κλινικής, ορθοπαιδικής και νευρολογικής εξέτασης. Ανάλογα με τα ευρήματα μπορεί να χρειαστούν επιπρόσθετες εξετάσεις όπως:

• αξονική τομογραφία εγκεφάλου, αυχενικής, θωρακικής ή οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης
• μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου,  αυχενικής, θωρακικής ή οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης
• νευροφυσιολογικός έλεγχος (ηλεκτρομυογράφημα, SSEPs, νευρογράφημα κλπ)
• οσφυονωτιαία παρακέντηση και εργαστηριακός έλεγχος εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• PET scan

Τι σημαίνουν οι διάφοροι όροι όπως πάρεση και πληγία που διάβασα στο διαδίκτυο σε απλά ελληνικά;

 Ο όρος πάρεση χρησιμοποιείται για να περιγράψει μερική αδυναμία. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί να κουνήσει κάπως το άκρο. Ο γιατρός θα βαθμολογήσει κατά την εξέταση τη βαρύτητα της αδυναμίας.

 Ο όρος πληγία αναφέρεται για να περιγράψει την πλήρη παράλυση του άκρου. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής δε μπορεί να κουνήσει καθόλου το συγκεκριμένο σημείο του σώματος.

Τύποι παράλυσης: μονοπληγία, παραπληγία, ημιπληγία, τετραπληγία

Εκτός από αυτούς τους όρους μπορεί να συναντήσετε και τους εξής:

Ημιπάρεση και ημιπληγία: σημαίνει αδυναμία μερική ή πλήρη αντίστοιχα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στη μια πλευρά μόνο του σώματος και περιλαμβάνει τόσο το άνω όσο και το κάτω άκρο της ίδιας πλευράς. Κύριες αιτίες είναι συνήθως παθήσεις του εγκεφάλου (όγκοι εγκεφάλου, αγγειακό εγγεφαλικό επεισόδιο) και σπανιότερα της αυχενικής μοίρας του νωτιαίου μυελού (όγκοι σπονδυλικής στήλης, αυχενική δισκοκήλη, αυχενική σπονδυλοαρθροπάθεια, αυχενική μυελοπάθεια, ισχαιμία του νωτιαίου μυελού, σκλήρυνση κατά πλάκας).

Παραπάρεση και παραπληγία: σημαίνει αδυναμία μερική ή πλήρη αντίστοιχα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, και στα δύο κάτω άκρα. Κύριες αιτίες είναι συνήθως παθήσεις της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (όγκοι σπονδυλικής στήλης, τραυματισμοί σπονδυλικής στήλης, οσφυϊκή δισκοκήλη). Σπανιότερα οφείλεται σε παθήσεις εντοπισμένες ψηλότερα κατά μήκος του νευρικού συστήματος όπως στη θωρακική μοίρα σπονδυλικής στήλης (όγκοι σπονδυλικής στήλης, θωρακική δισκοκήλη, τραύματα σπονδυλικής στήλης, σκλήρυνση κατά πλάκας) ή στον εγκέφαλο (όγκοι εγκεφάλου, τραύματα εγκεφάλου, σκλήρυνση κατά πλάκας).

Τετραπάρεση και τετραπληγία: σημαίνει αδυναμία μερική ή πλήρη αντίστοιχα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, και των τεσσάρων άκρων (αναφέρεται δηλαδή και στα χέρια και στα πόδια). Κύριες αιτίες είναι συνήθως παθήσεις της αυχενικής μοίρας του νωτιαίου μυελού (όγκοι σπονδυλικής στήλης, αυχενική δισκοκήλη, αυχενική μυελοπάθεια, τραύματα σπονδυλικής στήλης, σκλήρυνση κατά πλάκας),   και του εγκεφάλου (όγκοι εγκεφάλου, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, σκλήρυνση κατά πλάκας).

Σπαστικότητα: Φυσιολογικά οι μύες παρουσιάζουν ένα βαθμό αντίστασης στην παθητική κίνηση. Αυτό ορίζεται ως μυϊκός τόνος. Η αύξηση αυτού του μυϊκού τόνου αναφέρεται ως σπαστικότητα. Πρόκειται δηλαδή για αυξημένη αντίσταση του μυός σε μια παθητική κίνηση που γίνεται πχ από τον εξεταστή και παρουσιάζει αύξηση με την ταχύτητα της κίνησης. Κύριες αιτίες είναι παθήσεις του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Συνοδεύεται με αύξηση των τενόντιων αντανακλαστικών και αύξηση του κλώνου.

Χαλαρή παράλυση: Ενώ στη σπαστικότητα έχουμε αδυναμία με αύξηση του μυϊκού τόνου, στη χαλαρή παράλυση παρατηρούμε μυϊκή αδυναμία με μείωση του μυϊκού τόνου. Κύριες αιτίες είναι παθήσεις του κατώτερου μέρους του νωτιαίου μυελού (μυελικού κώνου) όπως όγκοι σπονδυλικής στήλης, τραύματα σπονδυλικής στήλης, δισκοκήλη) και των νεύρων που εξέρχονται από αυτό (ιππουρίδα) όπως όγκοι, δισκοκήλες.