Αδυναμία (πάρεση, παράλυση) στα πόδια, κάτω άκρα
Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να παρουσιαστεί με διάφορους τρόπους. Το φάσμα περιλαμβάνει αδυναμία ορθοστάτησης, αδυναμία ή δυσκολία βάδισης, αίσθηση βάρους στα κάτω άκρα και επιμέρους κινητικές διαταραχές. Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να εκδηλωθεί ως μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη.
Εξέταση αδυναμίας ποδιών
Για τη σωστή λειτουργία των κάτω άκρων και των ποδιών είναι απαραίτητη η φυσιολογική λειτουργία των οστών, των αρθρώσεων, των μυών, των αγγείων και των νεύρων που τα αποτελούν. Απαραίτητη επίσης είναι και η σωστή λειτουργία του εγκεφάλου, ο οποίος δίνει τις εντολές για την κίνηση και δέχεται τις εξωτερικές πληροφορίες μέσω του νωτιαίου μυελού. Οποιαδήποτε διαταραχή σε κάποιο από αυτά τα στοιχεία μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία των κάτω άκρων και των ποδιών, είτε μόνη της είτε σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα όπως πόνος, μουδιάσματα, μυρμηγκιάσματα, δυσκαμψία, αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος, αίσθημα βάρους.
Ποιες μπορεί να είναι οι αιτίες αδυναμίας στα πόδια;
Αιτίες αδυναμίας κάτω άκρων και ποδιών μπορεί να είναι:
- παθήσεις εγκεφάλου όπως όγκοι εγκεφάλου, τραύματα εγκεφάλου, ισχαιμία εγκεφάλου, έμφρακτο εγκεφάλου, εκφυλιστικές παθήσεις εγκεφάλου
- παθήσεις νωτιαίου μυελού όπως όγκοι νωτιαίου μυελού, τραύματα νωτιαίου μυελού, ισχαιμία νωτιαίου μυελού, έμφρακτο νωτιαίου μυελού, νευροεκφυλιστικές παθήσεις νωτιαίου μυελού (πολλαπλή σκλήρηνση ή σκλήρυνση κατά πλάκας, πλάγια μυατροφική σκλήρυνση)
- παθήσεις σπονδυλικής στήλης με πίεση νευρικών ιστών όπως όγκοι σπονδυλικής στήλης, τραύματα σπονδυλικής στήλης, δισκοκήλη (κήλη ή πρόπτωση μεσοσπονδύλιου δίσκου), στένωση σπονδυλικού σωλήνα, σπονδύλωση, σπονδυλοαρθροπάθεια.
- παθήσεις περιφερικών νεύρων όπως όγκοι περιφερικών νεύρων, τραυματισμοί περιφερικών νεύρων, φλεγμονές (βραχιόνια πλεξίτιδα) σύνδρομα πίεσης περιφερικών νεύρων (πάρεση περονιαίου νεύρου)
- παθήσεις οστών, μυών και αρθρώσεων των κάτω άκρων
Σε ποιον γιατρό να απευθυνθώ για αδυναμία στα πόδια;
Σε περίπτωση αδυναμίας μετά από τοπικό τραυματισμό αναζητείστε ορθοπαιδικό. Σε περίπτωση αδυναμίας με πόνο που ακτινοβολεί από τη μέση στο κάτω άκρο αναζητείστε Νευροχειρούργο ή Νευρολόγο. Στις άλλες περιπτώσεις ξεκινείστε από Νευρολόγο.
Ποιες εξετάσεις μπορεί να χρειαστούν για την εύρεση της αιτίας αδυναμίας στα πόδια;
Αρχικά είναι απαραίτητη η λήψη πλήρους ιστορικού και άρτιας κλινικής, ορθοπαιδικής και νευρολογικής εξέτασης. Ανάλογα με τα ευρήματα μπορεί να χρειαστούν επιπρόσθετες εξετάσεις όπως:
- αξονική τομογραφία εγκεφάλου, αυχενικής, θωρακικής ή οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης
- μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, αυχενικής, θωρακικής ή οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης
- νευροφυσιολογικός έλεγχος (ηλεκτρομυογράφημα, SSEPs, νευρογράφημα κλπ)
- οσφυονωτιαία παρακέντηση και εργαστηριακός έλεγχος εγκεφαλονωτιαίου υγρού
Τι σημαίνουν οι διάφοροι όροι όπως πάρεση και πληγία που διάβασα στο διαδίκτυο σε απλά ελληνικά;
Ο όρος πάρεση χρησιμοποιείται για να περιγράψει μερική αδυναμία. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί να κουνήσει κάπως το άκρο. Ο γιατρός θα βαθμολογήσει κατά την εξέταση τη βαρύτητα της αδυναμίας.
Ο όρος πληγία αναφέρεται για να περιγράψει την πλήρη παράλυση του άκρου. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής δε μπορεί να κουνήσει καθόλου το συγκεκριμένο σημείο του σώματος.
Τύποι παράλυσης: μονοπληγία, παραπληγία, ημιπληγία, τετραπληγία
Εκτός από αυτούς τους όρους μπορεί να συναντήσετε και τους εξής:
Ημιπάρεση και ημιπληγία: σημαίνει αδυναμία μερική ή πλήρη αντίστοιχα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στη μια πλευρά μόνο του σώματος και περιλαμβάνει τόσο το άνω όσο και το κάτω άκρο της ίδιας πλευράς. Κύριες αιτίες είναι συνήθως παθήσεις του εγκεφάλου και σπανιότερα της αυχενικής μοίρας του νωτιαίου μυελού.
Παραπάρεση και παραπληγία: σημαίνει αδυναμία μερική ή πλήρη αντίστοιχα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, και στα δύο κάτω άκρα. Κύριες αιτίες είναι συνήθως παθήσεις της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Σπανιότερα οφείλεται σε παθήσεις εντοπισμένες ψηλότερα κατά μήκος του νευρικού συστήματος (πχ θωρακική μοίρα σπονδυλικής στήλης, εγκέφαλος)
Τετραπάρεση και τετραπληγία: σημαίνει αδυναμία μερική ή πλήρη αντίστοιχα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, και των τεσσάρων άκρων (αναφέρεται δηλαδή και στα χέρια και στα πόδια). Κύριες αιτίες είναι συνήθως παθήσεις της αυχενικής μοίρας του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου.
Σπαστικότητα: Φυσιολογικά οι μύες παρουσιάζουν ένα βαθμό αντίστασης στην παθητική κίνηση. Αυτό ορίζεται ως μυϊκός τόνος. Η αύξηση αυτού του μυϊκού τόνου αναφέρεται ως σπαστικότητα. Πρόκειται δηλαδή για αυξημένη αντίσταση του μυός σε μια παθητική κίνηση που γίνεται πχ από τον εξεταστή και παρουσιάζει αύξηση με την ταχύτητα της κίνησης. Κύριες αιτίες είναι παθήσεις του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Συνοδεύεται με αύξηση των τενόντιων αντανακλαστικών και αύξηση του κλώνου.
Χαλαρή παράλυση: Ενώ στη σπαστικότητα έχουμε αδυναμία με αύξηση του μυϊκού τόνου, στη χαλαρή παράλυση παρατηρούμε μυϊκή αδυναμία με μείωση του μυϊκού τόνου. Κύριες αιτίες είναι παθήσεις του κατώτερου μέρους του νωτιαίου μυελού (μυελικού κώνου) και των νεύρων που εξέρχονται από αυτό (ιππουρίδα).