Κρανιοεγκεφαλική κάκωση

Τι είναι η κρανιοεγεφαλική κάκωση;

Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση είναι συνήθως αποτέλεσμα βίαιου χτυπήματος ή τραντάγματος της κεφαλής. Ένα αντικείμενο που θα διαπεράσει εγκεφαλικό ιστό όπως σφαίρα ή αποσπασθέν τμήμα οστέινου κρανίου μπορεί επίσης να προκαλέσει κρανιοεγκεφαλική κάκωση.

Ελαφρά κρανιοεγκεφαλική κάκωση μπορεί να επηρεάσει προσωρινά τα εγκεφαλικά κύτταρα. Πιο σοβαροί τραυματισμοί έχουν ως αποτέλεσμα θλάσεις, αιματώματα και άλλες φυσικές βλάβες του εγκεφαλικού ιστού, Αυτοί οι τραυματισμοί μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες επιπλοκές ή και θάνατο.

Τι είδους βλάβες προκαλούνται κατά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση;

Οι βλάβες κατά τη στιγμή του τραυματισμού είναι γνωστές ως πρωτοπαθείς βλάβες. Αυτές μπορεί να περιορίζονται σε ένα λοβό ή να επεκτείνονται σε ολόκληρο τον εγκέφαλο. Μπορεί να υπάρχει κάταγμα κρανίου αλλά όχι πάντα. Κατά την κρούση του κρανίου ο εγκέφαλος κινείται βίαια και προσκρούει στα εσωτερικά του τοιχώματα με αποτέλεσμα θλάσεις, αιματώματα και τραυματισμό νευρικών ινών. Αμέσως μετά τον τραυματισμό ο ασθενής μπορεί να είναι μπερδεμένος, να μη θυμάται τι έγινε, να έχει διαταραχές όρασης, ζάλη ή και απώλεια συνείδησης. Αρχικά μπορεί ο ασθενής να φαίνεται καλά και κατόπιν η κατάστασή του να επιδεινωθεί γρήγορα.

Μετά τον αρχική πρόσκρουση, ο εγκέφαλος μπορεί να αναπτύξει καθυστερημένα οίδημα με αποτέλεσμα τη μείωση της αιματικής ροής με πλούσιο σε οξυγόνο αίμα. Δημιουργούνται έτσι οι δευτεροπαθείς βλάβες, οι οποίες είναι συχνά πιο βαριές από τις πρωτοπαθείς.

Πως διαχωρίζονται οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ανάλογα με τη βαρύτητα τους;

Οι τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες (κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις) ταξινομούνται ανάλογα με τη βαρύτητα και το μηχανισμό της βλάβης σε:

• Ελαφρές κρανιοεγκεφαλικές βλάβες: ο ασθενής είναι ξύπνιος. Μπορεί να είναι μπερδεμένος, αποπροσανατολισμένος, να έχει πονοκέφαλο, απώλεια μνήμης ή και μικρής διάρκειας απώλεια συνείδησης.
• Μέτριες κρανιοεγκεφαλικές βλάβες:  ο ασθενής είναι ληθαργικός. Ανοίγει τα μάτια σε ερεθίσματα. Απώλεια συνείδησης που διαρκεί από 20 λεπτά ως 6 ώρες.Ελαφρού βαθμού οίδημα ή αιμορραγίες προκαλούν υπνηλία αλλά ο ασθενής μπορεί να ξυπνήσει.
• Βαριές κρανιοεγκεφαλικές βλάβες:  ο ασθενής είναι αναίσθητος. Δεν ανοίγει τα μάτια ακόμα και σε ερεθίσματα. Απώλεια συνείδησης μεγαλύτερη από 6 ώρες.

Ποια είδη τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης (κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης) υπάρχουν;

• Διάσειση (Concussion) είναι ελαφρός τραυματισμός της κεφαλής που μπορεί να προκαλέσει μικρής διάρκειας απώλεια συνείδησης και συνήθως δεν προκαλεί μόνιμες εγκεφαλικές βλάβες.
• Θλάση (Contusion) ονομάζεται η βλάβη συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου από χτύπημα στο κεφάλι. Μπορεί να εμφανισθούν στη μεριά του χτυπήματος (coup) ή στην αντίθετη από το χτύπημα μεριά (εξ αντιτυπίας, contrecoup).
• Διάχυτη αξονική βλάβη (Diffuse axonal injury, DAI) λόγω καταστροφής των νευρικών αξόνων της λευκής ουσίας σε κυτταρικό επίπεδο οδηγεί σε κώμα με δυνατότητα μετάπτωσης σε μόνιμη φυτική κατάσταση.
• Τραυματική υπαραχνοειδής αιμορραγία είναι η αιμορραγία στο χώρο που περιβάλλει τον εγκέφαλο και είναι κανονικά γεμάτος με εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
• Αιματώματα. Πρόκειται για συλλογή αίματος όταν υπάρχει τραυματισμός αγγείων. Τα αιματώματα διαφέρουν σε μέγεθος. Ανάλογα με τη θέση τους διακρίνονται σε επισκληρίδια (μεταξύ σκληράς μήνιγγας και κρανίου), σε υποσκληρίδια (μεταξύ σκληράς μήνιγγας και εγκεφάλου, ιδιαίτερη κατηγορία αποτελεί το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα) και σε ενδοεγκεφαλικά (εντός του εγκεφαλικού παρεγχύματος). Με τον καιρό ο οργανισμός μπορεί να τα απορροφήσει. Σε πολλές περιπτώσεις είναι όμως απαραίτητη η χειρουργική απομάκρυνσή τους είτε με κρανιοτομία για μεγάλα οξέα αιματώματα είτε με κρανιοανάτρηση για τα χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα.
  
  Τραυματικές ενδοκρανιακές αιμορραγίες και    αιματώματα: υποσκληρίδιο αιμάτωμα, επισκληρίδιο αιμάτωμα, ενδοεγεκφαλική αιμορραγία, ενδοκοιλιακή αιμορραγία, υπαραχνοειδής αιμορραγία

Ποια είναι τα συμπτώματα της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης;

Τα συμπτώματα της ελαφράς κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης περιλαμβάνουν;

• Πονοκέφαλο
• Ναυτία, εμέτους
• Αίσθημα κούρασης
• Δυσκολία στην ομιλία
• Ίλλιγγο, διαταραχή ισορροπίας
• Αισθητηριακές διαταραχές (διαταραχές όρασης, διαταραχές γεύσης, διαταραχές όσφρησης, εμβοές)
• Ευαισθησία στο φως και στους ήχους
• Απώλεια συνείδησης για δευτερόλεπτα έως λεπτά
• Σύγχυση, αποπροσανατολισμός
• Διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης
• Διαταραχές διάθεσης (κατάθλιψη, εναλλαγές διάθεσης)
• Διαταραχές ύπνου (αϋπνία, υπνηλία)

Τα συμπτώματα της μέτριας και βαριάς κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης μπορούν να περιλαμβάνουν τα παραπάνω καθώς επίσης και τα ακόλουθα;

• Απώλεια συνείδησης για αρκετά λεπτά έως ώρες
• Ισχυρό πονοκέφαλο που επιδεινώνεται
• Επιληπτικές κρίσεις
• Εκροή υγρού από τη μύτη ή τα αυτιά
• Μουδιάσματα
• Αδυναμία στα χέρια ή/και στα πόδια
• Βαριά σύγχυση ή διέγερση
• Κώμα ή άλλες διαταραχές συνείδησης 

Ποια είναι τα συμπτώματα της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης σε παιδιά;

Βρέφη και μικρά παιδιά μπορεί να μην είναι σε θέση να περιγράψουν τα συμπτώματα τους. Σε αυτές της περιπτώσεις βοηθά η παρατήρηση των παρακάτω;

• Αλλαγές στις συνήθειες φαγητού και ύπνου
• Υπερδιέγερση
• Συνεχές κλάμα, αδυναμία να το ησυχάσουμε
• Αδυναμία προσοχής
• Επιληπτικές κρίσεις
• Υπνηλία
• Απώλεια ενδιαφέροντος για αγαπημένα παιχνίδια και δραστηριότητες
• Κακή διάθεση